روغن کمپرسور پیستونی، روغنی است که جهت روانکاری قطعات متحرک کمپرسور پیستونی مورد استفاده قرار می گیرد. این روغن باید ویژگی های خاصی داشته باشد تا بتواند عملکرد صحیح کمپرسور پیستونی را تضمین نماید. در این مقاله به بررسی ویژگی های روغن کمپرسور پیستونی می پردازیم.
ویژگی های روغن کمپرسور پیستونی
روغن کمپرسور پیستونی باید حداقل دارای چهار ویژگی باشد تا مناسب استفاده باشد.
- گرانروی مناسب کمپرسور پیستونی
- دارا بودن ویژگی پاک کنندگی و خنک کنندگی
- داشتن خاصیت ضد کف
- ضد خوردگی و ضد زنگ زدگی
با توجه به موارد گفته شده روغن کمپرسور پیستونی می تواند روغن VDL100 یا روغن ۲۰۵۰ اتومات باشد و در موارد نادری که دسترسی به این روغن ها نداریم می توانیم از روغن هیدرولیک ۱۰ یا ۴۰ استفاده کنیم.
توصیه می شود روغن کمپرسور پیستونی بعد از گذشت هر ۱۲ ماه یا نهایتا هر ۲۴ ماه یکبار تعویض گردد تا کمپرسور بهترین عملکرد را داشته باشد.
| مشخصات روغن | گرانروی ۴۰°C 100°C | شاخص گرانروی | نقطه اشتعال C° | نقطه ریزش C° | دانسیته C°۱۵ kg/m³ |
| روش آزمون | ASTM – D445 | ASTM – D2270 | ASTM – D92 | ASTM – D97 | ASTM – D4052 |
| روغن کمپرسور ۳۲ VDL | ۳۲ ۵٫۴ | ۱۰۰ | ۲۰۰ | ۱۲- | ۸۷۰ |
| روغن کمپرسور ۴۶ VDL | ۶٫۷ ۴۶ | ۹۹ | ۲۱۸ | ۹- | ۸۷۱ |
| روغن کمپرسور ۶۸ VDL | ۸٫۶ ۶۸ | ۹۶ | ۲۳۰ | ۹- | ۸۷۴ |
| روغن کمپرسور ۱۰۰ VDL | ۱۰۰ ۱۱ | ۹۵ | ۲۴۴ | ۹- | ۸۸۵ |
| روغن کمپرسور ۱۵۰ VDL | ۱۵۰ ۱۴٫۶ | ۹۵ | ۲۵۰ | ۹- | ۸۹۰ |
برای شناخت بهتر از روغن کمپرسور پیستونی بهتر است با انواع آن و همچنین اساس و پایه شکل گیری آن آشنا شویم.
انواع روغن کمپرسور پیستونی
روغن های کمپرسور پیستونی بر اساس پایه آنها به دو دسته تقسیم می شوند:
- روغن های معدنی mineral oil
- روغن های مصنوعی synthetic oil
سوال اینجاست که این روغن ها چه تفاوتی با همدیگر دارند و کدام نوع مناسب کمپرسور های پیستونی است.
| روغن های معدنی یا مینرال | این روغن ها از نفت خام بدست می آیند و جز ارزان ترین روغن ها محسوب می شوند اما باید توجه داشت که از کیفیت و ویژگی های کمتری نسبت به روغن های مصنوعی برخوردار هستند. |
| روغن های مصنوعی یا سینتیک | این دسته از روغن ها بر پایه مواد مصنوعی و مشتقات نفتی ساخته می شوند به همین دلیل از کیفیت و ویژگی های بیشتر و بهتری نسبت به روغن های معدنی برخوردار هستند. |
روغن های معدنی Mineral
روغن های معدنی یا مینرال از طول عمر کمتری برخوردار هستند و همچنین سریع تر بخار می شوند. همین امر سبب می شود در هوای فشرده خروجی از کمپرسور مقدار قابل توجهی روغن وجود داشته باشد. پس بزرگترین مشکل استفاده از روغن های معدنی در کمپرسور پیستونی این است که علاوه بر کوتاه شدن زمان تعویض روغن و تعویض فیلتر، نیازمند استفاده از میکروفیلتر روغن بعد از کمپرسور خواهیم بود.
در واقع شاید با خرید روغن معدنی برای کمپرسور پیستونی توانسته باشیم هزینه اولیه کمتری پرداخت کنیم اما به بلند مدت با هزینه های جانبی سنگینی مواجه خواهیم شد.
روغن های مصنوعی Synthetic
طول عمر این روغن ها نسبت به روغن های معدنی بسیار بیشتر است و مقاومت بیشتری نسبت بخار شدن دارند در نتیجه میزان روغن در هوای خروجی کمپرسور به مقدار استاندارد خواهد بود. اما چیزی که روغن های مصنوعی یا سینتیک را برای استفاده در کمپرسور پیستونی منحربه فرد کرده این است که قدرت بالایی در جذب گرما و انتقال آن به بیرون را دارند. روغن های مصنوعی یا سینتیک برای استفاده در کمپرسور پیستونی همیشه گزینه بهتر و مقرون به صرفه تری هستند.
برای هر کمپرسور بادی چه نوع روغنی مورد نیاز است
کمپرسور های باد صنعتی به لحاظ کارایی و سایز بطور کلی به دو دسته تقسیم می شوند.
- کمپرسور باد پیستونی
- کمپرسور باد اسکرو
همانطور که در مقاله بهترین روغن برای پمپ باد گفتیم روغن های VDL بهترین نوع روغن برای استفاده در کمپرسور باد است. اما روغن های VDL دارای گرید بندی های متفاوتی هستند. مانند گرید ۳۲، ۴۶، ۶۸، ۱۰۰ و ۱۵۰ و… که بر اساس این گرید بندی مشخص می شود کدامیک مناسب چه نوع کمپرسوری است.
روغن VDL100 بهترین روغن برای کمپرسور باد پیستونی و روغن VDL68 بهترین روغن کمپرسور اسکرو می باشد.
برای کمپرسور اسکرو هیچ گزینه ای جز استفاده از روغن VDL68 نداریم اما برای کمپرسور پیستونی هم می توانیم از VDL100 استفاده کنیم هم روغن موتور ۲۰۵۰ اتومات که طبق تجربه سالیان سال هر دو نتایج مطلوبی را از خود نشان داده اند.
برخی از مصرف کنندگان کمپرسور باد پیستونی از روغن هیدرولیک استفاده می کنند. درسته که در بسیاری از مواقع روغن هیدرولیک پاسخگوی نیاز کمپرسور است اما به شخصا پیشنهاد نمی کنم چون در بلند مدت به هواساز کمپرسور آسیب وارد می کند.
چه زمانی روغن کمپرسور پیستونی را تعویض کنیم
زمان ایده آل برای تعویض روغن کمپرسور پیستونی هر ۶ ماه یکبار است. اما عمده مصرف کنندگان روغن را سالی یکبار تعویض می کنند.
موضوعی که در میان اهمیت دارد میزان مصرف شما از کمپرسور پیستونی است. اگر جز آن دسته افرادی هستید که خیلی زیاد از کمپرسور استفاده می کنید بهتر است بعد از هر ۵۰۰ ساعت کارکرد کمپرسور، روغن آن را تعویض کنید.
هنگام خرید روغن کمپرسور پیستونی باید به چه نکاتی توجه داشت
یکی از مهمترین نکاتی که قبل از خرید روغن کمپرسور باد باید به آن توجه کنید، میزان ویسکوزیته آن است. ویسکوزیته روغن کمپرسور همان خاصیت چسبندگی مایع در هنگام حرکت بوده که نقش مهمی در عملکرد کمپرسور ایفا می کند.
ویسکوزیته و دمای محیط
نوع ویسکوزیته پمپ باد با دمای محیط نیز ارتباط دارد. به عنوان مثال، بهتر است برای دماهای پایین تر ۳۴ درجه فارنهایت از روغنی با گرانروی ۲۰ استفاده شود. این کار باعث می شود که روغن در دماهای پایین نیز روان بوده و بتواند به راحتی در کمپرسور جریان یابد.
مقاومت در برابر اکسیداسیون
علاوه بر ویسکوزیته، مقاومت روغن در برابر اکسیداسیون نیز نکته مهمی است که باید به آن توجه کنید. روغنی که در برابر اکسیداسیون مقاوم باشد، می تواند میزان گرانروی خود را حفظ کرده و طول عمر دستگاه را افزایش دهد.
بنابراین، هنگام خرید روغن کمپرسور باد، باید به میزان ویسکوزیته و مقاومت آن در برابر اکسیداسیون توجه داشته باشید. انتخاب روغن مناسب می تواند عملکرد و طول عمر دستگاه شما را تضمین کند.
پیش از بررسی و آموزش نحوه تعویض روغن کمپرسور پیستونی از شما دعوت میکنیم به مقاله مقایسه کمپرسور اسکرو و پیستونی هم سر بزنید.
آموزش تعویض روغن کمپرسور پیستونی
برای تعویض روغن کمپرسور پیستونی لازم است تا مراحل زیر طی شود:
- مرحله اول: ابتدا پیچ تخلیه روغن زیر مخزن کمپرسور را باز کنید تا روغن درون هواساز تخلیه شود.
- مرحله دوم: سپس لوله روغن ریز روی کارتر کمپرسور را بپیچانید تا باز شود.
- مرحله سوم: از این قسمت به مقدار لازم تا نصف سطح شیشه روغن نما ، به داخل هواساز کمپرسور روغن اضافه کنید.
همانطور که در فیلم با همدیگر مشاهده کردیم به همین سادگی می توان روغن کمپرسور را تعویض نمود.
چرا باید روغن کمپرسور را تعویض نمود
کمپرسور پیستونی، دستگاهی است که با فشرده کردن هوا، آن را برای مصارف مختلف آماده می‌کند. این دستگاه از قطعات مختلفی تشکیل شده است که یکی از مهمترین آنها، پیستون است. پیستون با بالا و پایین رفتن خود، هوا را درون سیلندر فشرده می‌کند.
وظیفه روغن در کمپرسور پیستونی
روغن در کمپرسور پیستونی، وظیفه‌های مختلفی را بر عهده دارد. از جمله این وظایف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
| روانکاری قطعات | روغن با ایجاد لایه‌ای نازک بین قطعات متحرک، از اصطکاک و سایش آنها جلوگیری می‌کند. این امر، موجب کاهش دما و افزایش طول عمر قطعات می‌شود. |
| خنک کاری قطعات | روغن با جذب گرمای تولید شده در اثر اصطکاک، به خنک‌کاری قطعات کمک می‌کند. |
| تمیزکاری قطعات | روغن با جذب ذرات گرد و غبار و سایر آلودگی‌ها، از تجمع آنها در قطعات جلوگیری می‌کند. این امر، موجب افزایش عمر قطعات و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری می‌شود. |
عواقب کارکرد کمپرسور پیستونی بدون روغن
در صورتی که کمپرسور پیستونی بدون روغن کار کند، عواقب جبران‌ناپذیری در پی خواهد داشت. از جمله این عواقب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
| گیرر کردن پیستون در سیلندر | بالا و پایین رفتن پیستون بدون روغن، موجب افزایش اصطکاک و سایش می‌شود. این امر، در نهایت منجر به گیر کردن پیستون در سیلندر می‌شود. |
| شکستگیی شاتون | شاتون، قطعه‌ای است که پیستون را به میل لنگ متصل می‌کند. در صورتی که پیستون در سیلندر گیر کند، شاتون نیز می‌شکند. |
| خوردگی میل لنگ | میل لنگ، قطعه‌ای است که شاتون‌ها را به یکدیگر متصل می‌کند. در صورتی که شاتون‌ها بشکند، ممکن است میل لنگ نیز دچار خوردگی شود. |
نتیجه‌گیری
روغن، یکی از مهمترین قطعات کمپرسور پیستونی است. استفاده از روغن مناسب و با کیفیت، موجب افزایش طول عمر و کارایی کمپرسور می‌شود. بنابراین، لازم است که همواره سطح روغن کمپرسور را کنترل کنید و در صورت نیاز، آن را به مقدار مناسب پر کنید.
سوالات متداول
سوال اول: به چه دلیل روغن کمپرسور پیستونی باید خصوصیات خاصی داشته باشد؟
روغن کمپرسور پیستونی باید شامل خصوصیت هایی مانند گرانروی مناسب، پاک کنندگی و خنک کنندگی، خاصیت ضد کف، ضد خوردگی و ضد زنگ زدگی باشد.
سوال دوم: به چه روغنی برای کمپرسور پیستونی توصیه می شود؟
بهترین روغن برای کمپرسور پیستونی، روغن VDL100 است. این روغن دارای تمام خصوصیات مورد نیاز یک روغن کمپرسور پیستونی است. در صورت عدم دسترسی به روغن VDL100، می توان از روغن موتور ۲۰۵۰ اتومات نیز استفاده کرد.
سوال سوم: چه زمانی باید روغن کمپرسور پیستونی را تعویض کرد؟
توصیه می شود روغن کمپرسور پیستونی هر ۱۲ ماه یا نهایتا هر ۲۴ ماه یکبار تعویض گردد. در صورتی که کمپرسور به طور مداوم مورد استفاده قرار می گیرد، بهتر است روغن آن هر ۶ ماه یکبار تعویض شود.