هوای فشرده تولید شده توسط کمپرسور باد به دلیل وجود رطوبت می تواند به ماشین آلات و تجهیزات پنوماتیک شما آسیب بزند. وجود رطوبت کاملا طبیعی و غیر قابل اجتناب است که برای حذف این رطوبت باید از رطوبت گیر پمپ باد استفاده کرد.
رطوبت گیر پمپ باد چیست
رطوبت گیر پمپ باد یک دستگاه مستقلی است که بعد از مخزن کمپرسور باد نصب می شوند و به طور کلی شامل دو بخش هستند: درایر کمپرسور و تله آبگیر.
| درایر کمپرسور | درایر کمپرسور یک دستگاه خشک کن است که با نام رطوبت گیر پمپ باد نیز شناخته می شوند. دو نوع رطوبت گیر پمپ باد در بازار ایران وجود دارد: درایر تبریدی و جذبی
درایر تبریدی رطوبت و ذرات را تا میزان 80 الی 85% از هوای فشرده جدا می کند و درایر جذبی می تواند هوای فشرده را تا میزان 99.99% کاملا خشک کند. |
| تله آبگیر کمپرسور | تله آبگیر کمپرسور همانند درایر یک دستگاه خشک کن می باشد با این تفاوت که قبل از درایرها قرار می گیرند و حداکثر 20% می توانند رطوبت را از هوای فشرده و خط تولید حذف کنند. |
اهمیت رطوبت گیر پمپ باد
استفاده از رطوبت گیر پمپ باد در خط تولید به منظور عملکرد صحیح ماشین آلات پنوماتیک و کیفیت بالا محصول تولید شده ضروری است.
ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که این رطوبت چطور بوجود می آید؟
هوای محیط به طور طبیعی دارای بخارات آب هست وقتی هوای محیط توسط کمپرسور مکش می شود طی فرایند فشرده سازی قرار می گیرد که این بخارات آب به مایع تبدیل می شود.
اگر این رطوبت از خط تولید هوای فشرده حذف نشود می تواند باعث خوردگی و پوسیدگی قطعات داخلی ماشین آلات پنوماتیک و ابزارهای بادی و لوله ها و اتصالات شود.
انواع رطوبت گیر پمپ باد
اگر دنبال خرید رطوبت گیر پمپ باد باشید احتمالا شنیده اید که برخی از فروشندگان می گویند درایر تبریدی refrigerated dryer بهتر است و برخی دیگر می گوید درایر جذبی desiccant dryer بهتر است؟
رطوبت گیر پمپ باد تبریدی
در جدول زیر به معرفی 3 برند درایر تبریدی مطرح در بازار ایران می پردازیم.
| میکروپور Mikropor | رطوبت گیر پمپ باد تبریدی یک برند ترکیه ای است که تحت لیسانس آمریکا فعالیت می کند. به لحاظ نقطه شبنم یا dew point بهترین گزینه را مابین رطوبت گیرهای پمپ باد تبریدی ارائه می دهد. |
| وایز ایر Wiseair | وایز ایر Wise Air یک برند چینی است که گفته می شود تحت لیسانس انگلیس فعالیت می کند. برای مدتی در بازار ایران وارد شد اما ظاهرا بازار استقبال گرمی نکرد به همین علت امروز نام این برند کمی کمرنگ شده است. |
| آرنیکا Arnika | درایر تبریدی آرنیکا Arnika یک برند ایرانی-ترکیه ای است که مانند وایزر، مورد استقبال بازار واقع نشده است. |
رطوبت گیر پمپ باد جذبی
در جدول فوق 3 برند درایر تبریدی را در ایران بررسی کردیم در رابطه با برند درایر جذبی باید گفت:
تقریبا تمامی برندهای مطرح کمپرسور در دنیا مانند اطلس کوپکو، کایزر، کوئنسی و… درایر جذبی تولید می کنند اما از زمانی که این درایر ها در داخل ایران هم تولید می شوند هیچ توجیه اقتصادی برای وارد کردن آنها وجود ندارد در نتیجه وارداتی هم ندارد.
کیفیت درایرهای جذبی که در ایران تولید می شود بر اساس جنس میکروفیلتر ها و مواد جاذب (آلومینا اکتیو Activated Alumina) استفاده شده در داخل برجک های آن مشخص می شود.
برای اینکه درایر جذبی بتواند بطور کامل رطوبت را هوای فشرده جدا کند باید مواد جاذب در داخل برجک ها کاملا پر باشد و هیچ گونه فضای خالی وجود نداشته باشد چرا که اگر کمترین فضای خالی وجودداشته باشد مواد جاذب شکسته می شوند و در تنیجه خاصیت خود را تا حد زیادی از دست می دهند.
تفاوت رطوبت گیر تبریدی با جذبی
در شرایط آب و هوایی است که دما به زیر 3 درجه سانتی گراد برسد دیگر رطوبت گیر پمپ باد تبریدی جوابگو نمی باشد و فقط رطوبت گیر پمپ باد جذبی می تواند عملکرد خوبی در این شرایط داشته باشد رطوبت گیر جذبی می تواند تا 70- درجه سانتی گراد عملکرد فوق العاده خوبی داشته باشد. در جدول زیر رطوبت گیر پمپ باد تبریدی را با جذبی مقایسه می کنیم.
| نوع رطوبت گیر | نقطه شبنم | دمای محیط°C | میزان صدا db | توانایی حذف رطوبت |
| رطوبت گیر تبریدی | 3+ الی 7+ | 10+ الی 45+ | 55 تا 70 | 80 الی 85% |
| رطوبت گیر جذبی | 20- الی 70- | 50+ الی 70- | 65 تا 80 | %99.99 |
عملکرد و کارایی درایر جذبی با اختلاف از درایر تبریدی بهتر است و می تواند هوای کاملا خشکی را به شما بدهد.
مشخصات فنی رطوبت گیر پمپ باد
در این قسمت به بررسی مشخصات فنی درایر تبریدی برند میکروپور و درایر جذبی برند کمپرسورسازان CZ می پردازیم.
![رطوبت گیر پمپ باد [برای انواع کمپرسور + قیمت + مدل]](https://compressorsazan.com/wp-content/uploads/2024/03/Untitled-1-7.jpg)
مشخصات فنی درایر تبریدی
در جدول زیر به بررسی مشخصات فنی درایر تبریدی برند میکروپور Mikropor می پردازیم. نقطه شبنم رطوبت گیر میکروپور در تمام مدل های زیر 3+ درجه سانتی گراد و حداکثر فشار درایر تبریدی 16 بار می باشد.
| مدل درایر تبریدی | ظرفیت درایر (لیتر بر دقیقه) | کانکشن سایز |
| IS 30 | 800 | 1/2 |
| IS 35 | 1200 | 1/2 |
| IS 40 | 1600 | 3/4 |
| IS 50 | 2500 | 3/4 |
| IS 60 | 3100 | 3/4 |
| IS 70 | 3500 | 1/2 1 |
| IS 80 | 5000 | 1/2 1 |
| IS 90 | 6200 | 1/2 1 |
| IS 100 | 8200 | 2 |
مشخصات فنی درایر جذبی
در جدول زیر به بررسی مشخصات فنی درایر جذبیبرند کمپرسورسازان CZ می پردازیم. نقطه شبنم درایر جذبی از 20- الی 70- درجه سانتی گراد می باشد. دراین قسمت مشخصات درایر جذبی با نقطه شبنم 40- درجه سانتی گراد را بررسی می کنیم.
| مدل درایر جذبی | ظرفیت درایر (لیتر بر دقیقه) | کانکشن سایز |
| CZ Twin Towers 1500 | 1500 | 1/2 |
| CZ Twin Towers 2000 | 2000 | 3/4 |
| CZ Twin Towers 3000 | 3000 | 1 |
| CZ Twin Towers 4000 | 4000 | 1 |
| CZ Twin Towers 5000 | 5000 | 1 |
| CZ Twin Towers 6000 | 6000 | 1/4 1 |
| CZ Twin Towers 7000 | 7000 | 1/4 1 |
| CZ Twin Towers 8000 | 8000 | 1/2 1 |
| CZ Twin Towers 9000 | 9000 | 1/2 1 |
رطوبت گیر پمپ باد سانتریفیوژ
رطوبت گیر پمپ باد سانتریفیوژ که به آن تله آبگیر گفته می شود دستگاهی استوانه ای شکل است و در دو مدل موجود هستند: مدل بوشنی و فلنجی که از طریق نیروی گریز از مرکز رطوبت را از هوای فشرده جدا می کند و از طریق اتودرین که در زیر استوانه تله آبگیر نصب شده است رطوبت را خارج می کند.
تله آبگیر ها قبل از درایر تبریدی و یا جذبی نصب می شوند و تا 20% اولیه رطوبت را حذف کند و بعد برای جداسازی بیشتر رطوبت از هوای فشرده به سمت درایر تبریدی و یا جذبی فرستاده می شود.
قیمت رطوبت گیر پمپ باد
در کشور ایران به لحاظ قیمتی درایر تبریدی گران تر از درایر جذبی است. چرا که درایر تبریدی برند میکروپور MIKROPOR وارداتی است و هزینه های گمرک و حمل و نقل و نوسانات قیمت ارز بر آن اثر می گذارد. ولی در تمام کشورها به جز ایران قیمت درایر جذبی بیشتر از تبریدی است.
در حال حاظر درایر جذبی در ایران ساخته می شود و تنها مواد جاذب آن وارداتی است به همین علت قیمت آن مناسب تر از تبریدی بود در عین حال که کیفیت و عملکرد بالاتری نیز دارد.
واحد مراقبت پنوماتیک
دستگاه رطوبت گیر پمپ باد فقط می تواند رطوبت را از هوای فشرده حذف کند ولی در صورتیکه برای تجهیزات و ماشین آلات پنوماتیکی نیاز به تنظیم فشار و روغن کاری داشته باشید باید قبل از جک و شیر برقی پنوماتیکی نصب شوند.
در جدول زیر به بررسی عملکرد واحد مراقبت پنوماتیک می پردازیم.
| رگلاتور پنوماتیک | وظیفه رگلاتور تنظیم فشار هوای فشرده است برای مثال فرض کنید فشار هوای فشرده تولیدی از کمپرسور باد 13 بار است ولی برای یک قسمتی شما نیاز به فشار 6 بار دارید. این کار را می توانید از طریق رگلاتور انجام دهید. |
| فیلتر پنوماتیک | جنس فیلتر پنوماتیک از برنج است و مانع عبور ذرات معلق و گرد و غبار را به جک های پنوماتیکی و شیرهای برقی می شود. |
| رطوبت گیر پنوماتیک | رطوبت گیر پنوماتیک آب جمع شده را تخلیه می کند و در سه مدل می باشند: تخلیه دستی، تخلیه نیمه اتومات و تمام اتومات. |
| روغن زن پنوماتیک | هوای فشرده خشک قبل از ورود به جک و شیر برقی پنوماتیکی در این قسمت به صورت تمام اتومات روغن زده می شود تا از فرسایش در سیستم پنوماتیک جلوگیری شود. |
انتخاب بهترین رطوبت گیر
برای انتخاب بهترین رطوبت گیر پمپ باد باید 3 فاکتور مهم از جمله ظرفیت تولید باد کمپرسور، دمای هوای ورودی به رطوبت گیر پمپ باد و دمای محیط را در نظر بگیرید چرا که اگر به اشتباه رطوبت گیر کوچکتر از سایز مورد نیاز خریداری کنید باعث می شود که رطوبت گیر پمپ باد بیش از حد گرم شود و نتواند به درستی رطوبت را از هوای فشرده جدا کند.
مزایا رطوبت گیر پمپ باد
استفاده از رطوبت گیر پمپ باد در خط تولید برای اکثر مشاغل ضروری است در جدول زیر به بررسی مزایای استفاده از آنها می پردازیم.
| جلوگیری از یخ زدگی | در صورتیکه رطوبت در هوای فشرده تولید شده از کمپرسور باد باقی بماند این رطوبت در لوله ها و شیرها مخصوصا در فصل زمستان به علت کاهش دما هوا یخ می زند و این یخ زدگی باعث مسدود و یا ترکیدن لوله ها و آسیب به قطعات ماشین آلات پنوماتیک می شود. |
| افزایش کیفیت محصول تولیدی | رطوبت موجود در هوای فشرده باعث کاهش کیفیت محصول تولیدی می شود به عنوان مثال در صنعت داروسازی و یا بیمارستان ها وجود این رطوبت در خط تولید هوای فشرده برای سلامتی انسان خطرناک است.
وجود رطوبت در هوای فشرده برای صنایع غذایی می تواند مشکلاتی نظیر رشد میکروارگانیسم‌ها مانند قارچ‌ها و باکتری‌ها در مواد غذایی شود که باعث خرابی و فساد مواد غذایی شده و به سلامت انسان آسیب برساند. |
| افزایش طول عمر ماشین آلات | رطوبت می تواند باعث خوردگی و زنگ زدگی قطعات داخلی ماشین آلات و تجهیزات پنوماتیک و بادی شود که این امر باعث نقص فنی و خرابی دستگاه ها می شود و هزینه تعمیرات را بالا می برد. |
کاربرد رطوبت گیر پمپ باد
اکثر مشاغل و صنایع نیاز به استفاده از رطوبت گیرها دارند در زیر به چند نمونه از مشاغل و صنایع اشاره می کنیم.
- صنایع تولیدی
- صنایع پتروشیمی
- صنایع غذایی
- صنایع دارویی
- صنایع نساجی
- صنایع چوب
- صنایع کاغذ
- صنایع معادن
- صنایع چاپ و بسته بندی
- نقاشی و رنگ خودر
- بیمارستان‌ها
- آزمایشگاه‌ها
نحوه عملکرد رطوبت گیر
در جدول زیر به بررسی نحوه عملکرد رطوبت گیر پمپ باد تبریدی و جذبی می پردازیم.
| رطوبت گیر پمپ باد تبریدی refrigerated dryer | در سیستم تبرید، هوای فشرده تا دمای مشخصی کاهش پیدا می کند و طی این فرآیند رطوبت موجود در هوا به مایع تبدیل می شود و از سیستم خارج می شود. به درایر تبریدی، خشک کن یخچالی نیز گفته می شود. هر چه میزان نقطه شبنم کمتر باشد هوای خشک تری تولید می شود. حداقل نقطه شبنم در درایر تبریدی 3 درجه سانتی گراد می باشد. دمای محیطی استاندارد این درایر باید 3 الی 40 درجه باشد. چنانچه دمای هوا کمتر از 3 درجه سانتی گراد شود عملکرد درایر تبریدی مختل می شود |
| رطوبت گیر پمپ باد جذبی desiccant dryer | درایر جذبی به صورت دو برج استوانه ای شکل هستند و از مواد جاذبی از جمله آلومینا اکتیو یا مولکولارسیو تشکیل شده است که رطوبت هوا به این مواد جذب می شود و طی فرایند شیمیایی از هوا جدا می شود. نقطه شبنم درایر جذبی می تواند -20 , -40 , -70 , باشد. این دو برج به صورت متناوب عمل می کنند تا رطوبت گیری و احیای مواد جاذب رطوبت به صورت متناوب انجام شود |
اجزای تشکیل دهنده رطوبت گیر
در جدول زیر به معرفی مهمترین اجزای رطوبت گیر پمپ باد تبریدی و جذبی می پردازیم.
| رطوبت گیر تبریدی | کمپرسور | رطوبت گیر جذبی | شاسی |
| کندانسور | برج های جاذب | ||
| شیر انبساط | مواد جاذب | ||
| شیر گازی مبدل گرمایی | سیستم کنترل | ||
| اواپراتور | شیر برقی | ||
| مبدل گرمایی | شیر اطمینان یا سوپاپ | ||
| لوله مویی | شیر دستی | ||
| سپراتور | شیر یکطرفه | ||
| میکروفیلتر اولیه | شیر برقی احیا | ||
| میکروفیلتر ثانوبه | نشان دهنده نقطه شبنم | ||
| تابلو برق | مافلر یا صدا خفه کن |
خلاصه و جمع بندی:
هوای فشرده تولیدی از کمپرسور باد حاوی رطوبت است که این رطوبت به ماشین آلات و تجهیزات پنوماتیک و بادی آسیب می رساند به منظور حذف رطوبت از هوای فشرده از دستگاهی به نام رطوبت گیر پمپ باد استفاده می کنند.
دو نوع رطوبت گیر پمپ باد وجود دارد: تبریدی و جذبی. انتخاب نوع رطوبت گیر به عوامل مختلفی از جمله ظرفیت تولید باد کمپرسور، دمای هوای ورودی به رطوبت گیر و دمای محیط بستگی دارد.
سوالات متداول:
سوال اول: تفاوت رطوبت گیر پمپ باد تبریدی و جذبی چیست؟
نقطه شبنم رطوبت گیر تبریدی حداقل 3 درجه سانتی گراد است در صورتیکه نقطه شبنم رطوبت گیر جذبی به 70- درجه سانتی گراد نیز می رسد. کارایی و عملکرد رطوبت گیر جذبی بالاتر از تبریدی بوده و می توان 99.99% هوای فشرده خشک تری را به شما بدهد درحالیکه دایر تبریدی در بهترین حالت 89% رطوبت را از هوای فشرده می تواند حذف کند.
سوال دوم: چرا باید از رطوبت گیر پمپ باد استفاده کنیم؟
استفاده از رطوبت گیر پمپ باد به منظور جلوگیری از یخ زدگی لوله ها و شیرها و خرابی قطعات جک ها و ماشین آلات پنوماتیکی بسیار حائز اهمیت است. از طرفی هم موجب افزایش طول عمر ماشین آلات شده و هزینه های جانبی و تعمیرات را کاهش می دهد.
سوال سوم: برای صنایع غذایی کدام رطوبت گیر پمپ باد مناسب تر است؟
برای صنایع غذایی بهترین رطوبت گیر پمپ باد جذبی است به علت نقطه شبنم بسیار پایینی که دارد می تواند هوای کاملا خشکی را ارائه کند و برای صنایع غذایی که جز صنایع حساس نسبت به رطوبت هستند کوچکترین رطوبتی می تواند به شدت کیفیت محصول تولید شده را پایین آورده و برای سلامت انسان خطرناک می باشد.